Jumpers knee

Patiëntenhistorie
Jumper’s Knee, ook bekend als patellaire tendinopathie, is een overbelastingsblessure van de patellapees (kniepees), die de knieschijf (patella) verbindt met het scheenbeen (tibia). Deze aandoening komt vooral voor bij sporters die vaak springen, zoals basketballers, volleyballers en atleten. Jumper’s Knee wordt gekenmerkt door pijn in het gebied waar de patellapees zich aan de onderkant van de knieschijf hecht. De pijn ontstaat meestal geleidelijk en verergert naarmate de belasting op de knie toeneemt.

Patiënten met Jumper’s Knee presenteren zich vaak met:
-Pijn aan de voorkant van de knie: De pijn is gelokaliseerd net onder de knieschijf, waar de patellapees aan de patella hecht. In de vroege stadia is de pijn meestal aanwezig na intensieve activiteit en kan na rust verdwijnen. In latere stadia kan de pijn constant zijn en de dagelijkse activiteiten verstoren.
-Pijn die verergert bij inspanning: De pijn neemt toe tijdens activiteiten die de patellapees belasten, zoals springen, rennen, traplopen en squatten. Vooral activiteiten die herhaalde kniebuiging en -strekking vereisen, verergeren de symptomen. De pijn kan gedurende langdurige activiteit enigszins wegtrekken, patiënten ervaren vaak even ‘door de pijn heen te moeten’.
-Stijfheid en zwelling: patiënten kunnen stijfheid en soms zwelling rond de patellapees ervaren, vooral na fysieke activiteit.
-Gevoeligheid bij aanraking: De patellapees kan gevoelig zijn bij palpatie, vooral bij de aanhechting aan de patella.

Risicoprofiel
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van Jumper’s Knee verhogen:

– Sporten met hoge impact: Sporten zoals basketbal, volleybal, atletiek (vooral disciplines zoals hoogspringen en hink-stap-springen), en voetbal, waarbij herhaaldelijk springen en plotselinge richtingsveranderingen vereist zijn, verhogen het risico op jumpers knee.
-Overbelasting: Herhaalde of intense belasting van de patellapees zonder voldoende hersteltijd kan leiden tot microtrauma en uiteindelijk tot Jumper’s Knee.
-Leeftijd: Jongere sporters, vooral in de adolescentie, zijn vatbaarder voor tendinopathieën, inclusief Jumper’s Knee, vanwege hun hogere activiteitsniveau en soms onvolledig ontwikkelde spieren en pezen.
-Geslacht: Hoewel zowel mannen als vrouwen kunnen worden getroffen, komt Jumper’s Knee vaker voor bij mannen, waarschijnlijk vanwege hun grotere deelname aan sporten met hoge impact.
-Biomechanische afwijkingen: Anatomische factoren zoals X-benen (genu valgum), hyperpronatie van de voet (overmatige inwaartse kanteling van de voet), strakke quadriceps of hamstrings, en slechte knie-uitlijning kunnen bijdragen aan een verhoogde belasting van de patellapees.
– Afwijkende spierbalans: Onbalans tussen de quadriceps en hamstrings of zwakte van de heup- en core spieren kan de mechanische belasting op de patellapees verhogen.

Diagnose
De diagnose van Jumper’s Knee wordt meestal gesteld door een combinatie van anamnese, lichamelijk onderzoek en, indien nodig, beeldvormende technieken.

-Anamnese: De arts zal vragen naar de aard van de pijn, de relatie met fysieke activiteit, de duur van de symptomen, en of er recente veranderingen in de trainingsintensiteit of -duur zijn geweest.

Lichamelijk Onderzoek:
-Palpatie: De arts zal de patellapees palperen om te controleren op gevoeligheid, vooral bij de aanhechting aan de onderkant van de patella.
-Functionele testen: De arts kan vragen om activiteiten uit te voeren die de pijn uitlokken, zoals springen, squatten of traplopen.

Beeldvorming:
-Echografie: Echografie kan helpen bij het beoordelen van de patellapees op tekenen van verdikking, verkalking, of andere afwijkingen die wijzen op tendinopathie.
-MRI: In sommige gevallen kan een MRI worden gebruikt om de ernst van de peesbeschadiging en de aanwezigheid van eventuele bijkomende problemen, zoals kraakbeenbeschadiging, te beoordelen.

Behandeling
De behandeling van Jumper’s Knee is over het algemeen conservatief en gericht op het verminderen van de belasting van de patellapees, het verlichten van de symptomen en het bevorderen van herstel.

Conservatieve Behandeling
-Rust en aanpassing van activiteiten: Vermijden van activiteiten die de patellapees belasten is essentieel. Dit kan betekenen dat de patiënt tijdelijk moet stoppen met sporten of de trainingsintensiteit moet verminderen.
-IJs: Toepassing van ijs op het pijnlijke gebied kan helpen om zwelling en pijn te verminderen, vooral na activiteiten die de pijn verergeren.
-Fysiotherapie:
-Excentrische oefeningen: Deze oefeningen, waarbij de spier wordt verlengd terwijl er kracht op wordt uitgeoefend, zijn effectief gebleken bij de behandeling van patellaire tendinopathie. Een voorbeeld hiervan is de excentrische squat.
-Rek- en krachtoefeningen: Oefeningen gericht op het verbeteren van de flexibiliteit en kracht van de quadriceps, hamstrings, en heupspieren kunnen helpen om de belasting op de patellapees te verminderen.
-Pijnbestrijding: pijnstillers zoals NSAID’s (bijv. ibuprofen) kunnen worden gebruikt om pijn en ontsteking te verminderen.
-Patellaband of brace: Het dragen van een patellaband of brace kan helpen om de druk op de patellapees te verlichten tijdens activiteiten.

Specialistische behandelingen
Als conservatieve behandelingen niet effectief zijn, kunnen de volgende specialistische behandelingen worden overwogen:

-Corticosteroïde-injecties: Hoewel deze injecties kunnen helpen om ontsteking en pijn te verminderen, worden ze voorzichtig gebruikt vanwege het risico op verdere peesbeschadiging.
-Platelet-Rich Plasma (PRP) injecties: PRP-injecties, waarbij bloedplaatjesrijk plasma uit het eigen bloed van de patiënt wordt ingespoten, kunnen de genezing van chronische tendinopathieën bevorderen.
-Shockwave-therapie: Extracorporale shockwave-therapie kan helpen om de peesgenezing te stimuleren door het verhogen van de doorbloeding en het bevorderen van de celregeneratie.
-Chirurgie: In zeldzame gevallen, wanneer alle andere behandelingen falen, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om het beschadigde peesweefsel te verwijderen of de pees te herstellen.

Preventie
Preventie van Jumper’s Knee richt zich op het verminderen van de belasting van de patellapees en het verbeteren van de algehele kniefunctie.

-Geleidelijke opbouw van activiteiten: Verhoog de trainingsintensiteit en -duur geleidelijk om overbelasting van de patellapees te voorkomen.
-Regelmatige rust: Voldoende rust tussen intensieve trainingssessies is essentieel om de pezen te laten herstellen.
-Spierversterking en balans: Regelmatige oefeningen om de quadriceps, hamstrings, heupspieren en core spieren te versterken, kunnen helpen om de mechanische belasting op de patellapees te verminderen.
-Rekoefeningen: Zorg voor een goede flexibiliteit van de quadriceps en hamstrings om overmatige spanning op de patellapees te voorkomen.
-Goed schoeisel: Het dragen van schoenen met goede demping en ondersteuning kan helpen om de impact op de knieën te verminderen tijdens sporten met hoge impact.
-Techniek verbetering: Let op een goede spring- en landtechniek tijdens sportactiviteiten om de belasting op de knieën te minimaliseren.

Conclusie
Jumper’s Knee, of patellaire tendinopathie, is een veelvoorkomende overbelastingsblessure bij sporters die herhaaldelijk springen en rennen. De diagnose wordt gesteld op basis van anamnese, lichamelijk onderzoek en soms beeldvorming zoals echografie of MRI. Behandeling is meestal conservatief en gericht op rust, ijs, fysiotherapie en pijnbestrijding, met mogelijke geavanceerde behandelingen voor chronische gevallen. Preventieve maatregelen, zoals het geleidelijk opbouwen van activiteiten, spierversterking, en het dragen van goed schoeisel, kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van Jumper’s Knee te verminderen.

Bron: Knee Pain and Mobility Impairments: Meniscal and Articular Cartilage Lesions, JOSPT 2010