Pes anserinus bursitis

Patiëntenhistorie
Pes anserinus bursitis is een ontsteking van de bursa, een met vloeistof gevuld zakje dat zich bevindt tussen de pes anserinus-peesaanhechting (de gezamenlijke aanhechting van de sartorius-, gracilis- en semitendinosus-spieren) en het onderliggende scheenbeen (tibia). Deze aandoening veroorzaakt pijn aan de binnenzijde van de knie, net onder het kniegewricht. Pes anserinus bursitis komt vaak voor bij mensen die herhaaldelijk de knie belasten, zoals hardlopers, of bij mensen met onderliggende aandoeningen zoals artrose.

Patiënten met pes anserinus bursitis presenteren zich vaak met de volgende symptomen:
-Pijn aan de binnenzijde van de knie: De pijn is meestal gelokaliseerd aan de mediale zijde van de knie, enkele centimeters onder het kniegewricht. De pijn kan zowel tijdens rust als bij activiteit aanwezig zijn en wordt vaak verergerd door traplopen, knielen of langdurig zitten.
-Zwelling: Soms is er een lichte zwelling aanwezig aan de binnenkant van de knie, ter hoogte van de pes anserinus.
-Gevoeligheid: Het gebied rond de pes anserinus is vaak gevoelig bij aanraking, en palpatie kan de pijn verergeren.
-Stijfheid: Vooral ’s ochtends of na langdurig zitten kan de knie stijf aanvoelen, met name aan de binnenzijde.

Risicoprofiel
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van pes anserinus bursitis verhogen:

-Overbelasting: Herhaalde of langdurige belasting van de knie, zoals bij hardlopen, traplopen, of intensief sporten, kan leiden tot irritatie en ontsteking van de bursa.
– Onderliggende knie-aandoeningen: Personen met knie-artrose, met name van de mediale compartiment, hebben een hoger risico op het ontwikkelen van pes anserinus bursitis. De veranderde kniebiomechanica bij artrose kan de pes anserinus peesaanhechting overbelasten.
-Ouder worden: De kans op pes anserinus bursitis neemt toe met de leeftijd, mogelijk vanwege de toename van artrose en andere degeneratieve veranderingen in de knie.
-Obesitas: Overgewicht verhoogt de belasting op de knie, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van pes anserinus bursitis.
-Anatomische afwijkingen: Afwijkingen zoals X-benen (genu valgum) of platvoeten kunnen leiden tot een verkeerde uitlijning van het been, waardoor er extra druk op de pes anserinus peesaanhechting ontstaat.
-Diabetes mellitus: Mensen met diabetes hebben een hoger risico op het ontwikkelen van pees- en bursale aandoeningen, inclusief pes anserinus bursitis.

Diagnose
De diagnose van pes anserinus bursitis wordt gesteld door een combinatie van medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek en soms beeldvormende technieken om andere oorzaken van kniepijn uit te sluiten.

-Medische geschiedenis: De arts zal vragen naar de aard van de pijn, de relatie met fysieke activiteit, eerdere knieproblemen, en eventuele onderliggende aandoeningen zoals artrose of diabetes.

Lichamelijk Onderzoek:
-Palpatie: De arts zal het gebied rond de pes anserinus palperen om te controleren op gevoeligheid, zwelling en pijn. Patiënten ervaren vaak pijn bij palpatie van het gebied net onder de mediale knie.
-Evaluatie van de Bewegingsvrijheid: Hoewel de bewegingsvrijheid meestal niet beperkt is, kan strekken of buigen van de knie pijn op de pes anserinus uitlokken.
-Differentiaaldiagnose: Het is belangrijk om andere aandoeningen, zoals mediale meniscusscheuren, MCL-letsel of patellofemoraal pijnsyndroom, uit te sluiten, die ook pijn aan de binnenzijde van de knie kunnen veroorzaken.

Beeldvorming:
-Echografie: Echografie kan helpen bij het visualiseren van ontsteking of verdikking van de bursa en kan nuttig zijn om de diagnose te bevestigen.
-MRI: In zeldzame gevallen kan een MRI worden gebruikt om de diagnose te bevestigen en andere intra-articulaire pathologieën uit te sluiten, zoals meniscusschade of ligamentair letsel.

Behandeling
De behandeling van pes anserinus bursitis is meestal conservatief en gericht op het verminderen van de ontsteking, het verlichten van pijn en het voorkomen van verdere overbelasting.

Conservatieve Behandeling
-Rust en aanpassing van activiteiten: Het vermijden van activiteiten die de knie belasten, zoals rennen, traplopen, of knielen, is essentieel voor het verminderen van de symptomen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de fysieke activiteit tijdelijk te verminderen of aan te passen.
-IJs: Toepassing van ijs op de pijnlijke en gezwollen plek kan helpen om zwelling en pijn te verminderen. Dit moet meerdere keren per dag gedurende 15-20 minuten worden gedaan.
Fysiotherapie:
-Rek- en krachtoefeningen: Oefeningen gericht op het versterken van de quadriceps en hamstrings, evenals het rekken van de pes anserinus-spieren (sartorius, gracilis en semitendinosus), kunnen helpen om de knie te stabiliseren en de druk op de bursa te verminderen.
-Mobiliteitsoefeningen: Oefeningen om de bewegingsvrijheid van de knie te behouden of te verbeteren, kunnen ook nuttig zijn.
-Pijnbestrijding: pijnstillers zoals NSAID’s (bijv. ibuprofen) kunnen worden gebruikt om pijn en ontsteking te verminderen.
-Injecties: In sommige gevallen kan een corticosteroïde-injectie in de bursa worden overwogen om de ontsteking en pijn snel te verminderen.

Chirurgische Behandeling
Chirurgie is zelden nodig voor pes anserinus bursitis, aangezien de aandoening meestal goed reageert op conservatieve maatregelen. Chirurgische interventie kan overwogen worden in zeldzame gevallen van aanhoudende symptomen die niet reageren op conservatieve behandeling. Dit kan bestaan uit het verwijderen van de ontstoken bursa (bursectomie).

Preventie
Preventieve maatregelen voor pes anserinus bursitis richten zich op het verminderen van de belasting van de knie en het verbeteren van de algehele kniefunctie.

-Spierversterking: Regelmatige oefeningen om de spieren rond de knie, vooral de quadriceps, hamstrings en pes anserinus-spieren, te versterken, kunnen helpen om de knie te stabiliseren en de belasting op de bursa te verminderen.
-Rekoefeningen: Zorg voor een goede flexibiliteit van de spieren rondom de knie om overmatige spanning op de pes anserinus peesaanhechting te voorkomen.
-Gewichtscontrole: Voor mensen met overgewicht kan gewichtsverlies helpen om de belasting op de knieën te verminderen, wat de kans op pes anserinus bursitis verkleint.
-Correct schoeisel: Draag schoenen met goede ondersteuning, vooral tijdens sporten of activiteiten die de knie belasten, om de impact op de knieën te verminderen.
-Activiteitsaanpassing: Vermijd herhaalde of langdurige activiteiten die de knie belasten, zoals langdurig traplopen, knielen of hardlopen op ongelijke oppervlakken.

Conclusie
Pes anserinus bursitis is een ontstekingsaandoening van de bursa aan de binnenzijde van de knie, meestal veroorzaakt door overbelasting, onderliggende knie-aandoeningen of biomechanische afwijkingen. De diagnose wordt gesteld op basis van medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek en soms beeldvorming. De behandeling is meestal conservatief en omvat rust, ijs, fysiotherapie en pijnbestrijding, met mogelijke corticosteroïde-injecties voor hardnekkige gevallen. Preventieve maatregelen zoals spierversterking, rekoefeningen, gewichtsbeheer en het dragen van goed schoeisel kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van pes anserinus bursitis te verminderen.

Bron: Knee Pain and Mobility Impairments: Meniscal and Articular Cartilage Lesions, JOSPT 2010