Osgood Schlatter

Patiëntenhistorie
Tibiale apofysitis, beter bekend als de Osgood-Schlatter, is een overbelastingsblessure die voornamelijk kinderen en adolescenten tijdens hun groeispurt treft. De aandoening wordt veroorzaakt door herhaalde trekkrachten van de quadricepsspier op de tibiale tuberositas, een botknobbel aan de bovenkant van het scheenbeen (tibia) waar de knieschijfpees (patellapees) zich hecht. Deze constante belasting leidt tot irritatie, ontsteking en soms fragmentatie van de apofyse (groeischijf).

Patiënten met Osgood-Schlatter presenteren zich vaak met:
– Pijn aan de voorkant van de knie: De pijn is meestal gelokaliseerd aan de voorzijde van het scheenbeen, net onder de knieschijf. De pijn verergert vaak tijdens activiteiten zoals rennen, springen, knielen, of traplopen.
– Zwelling en gevoeligheid: De tibiale tuberositas kan gezwollen zijn en gevoelig bij aanraking. In sommige gevallen kan er een benige verdikking ontstaan op de plaats van de pijn.
-Verergering van symptomen bij inspanning: De pijn kan toenemen tijdens en na lichamelijke activiteiten die druk uitoefenen op de knieschijfpees, zoals sporten met veel rennen of springen.
-Stijfheid: Patiënten kunnen stijfheid ervaren, vooral na periodes van inactiviteit of ’s ochtends bij het opstaan.

Risicoprofiel
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van Osgood Schlatter verhogen:

-Leeftijd: De aandoening treft meestal kinderen en adolescenten tussen de 10 en 15 jaar, met een piek tijdens de groeispurt.
-Geslacht: Hoewel beide geslachten kunnen worden getroffen, komt Osgood-Schlatter vaker voor bij jongens, waarschijnlijk vanwege hun grotere deelname aan sporten met hoge impact.
-Hoge impact sporten: Kinderen en adolescenten die deelnemen aan sporten zoals voetbal, basketbal, volleybal, en atletiek, waarbij veel rennen, springen en plotselinge bewegingen vereist zijn, lopen een verhoogd risico.
-Snelle groei: Tijdens een groeispurt kunnen de botten sneller groeien dan de spieren en pezen, waardoor de trekkracht op de aanhechtingspunten van de spieren toeneemt.
-Verhoogde fysieke activiteit: Een hoge mate van fysieke activiteit zonder voldoende rust kan leiden tot overbelasting van de tibiale tuberositas.

Diagnose
De diagnose van Osgood-Schlatter ziekte wordt meestal gesteld door een combinatie van anamnese, lichamelijk onderzoek en soms beeldvormende technieken.

-Anamnese: De arts zal vragen naar de aard van de pijn, de relatie met fysieke activiteit, de duur van de symptomen en of de patiënt recent een groeispurt heeft doorgemaakt.

-Lichamelijk Onderzoek:
-Palpatie: De arts zal de tibiale tuberositas palperen om te zoeken naar gevoeligheid en zwelling. De pijn wordt vaak erger bij palpatie van deze benige uitsteeksel.

Beeldvorming:
-Röntgenfoto’s: Röntgenfoto’s worden soms gebruikt om andere oorzaken van kniepijn uit te sluiten en om te bevestigen dat de tibiale tuberositas ontstoken is. Op röntgenfoto’s kunnen ook fragmentatie of ossificatie van de apofyse zichtbaar zijn.
-Echografie: Echografie kan helpen bij het beoordelen van de weke delen rondom de tibiale tuberositas, zoals de patellapees en het omliggende weefsel.

Behandeling
De behandeling van tibiale apofysitis is voornamelijk conservatief en gericht op het verlichten van de symptomen en het bevorderen van genezing.

Conservatieve Behandeling
-Rust en aanpassing van activiteiten: De belangrijkste behandeling is het verminderen van activiteiten die de pijn verergeren, zoals rennen, springen en knielen. Kinderen en adolescenten wordt geadviseerd om fysieke activiteiten tijdelijk te beperken om de symptomen te verminderen.
-IJs: Toepassing van ijs op het pijnlijke gebied kan helpen om zwelling en pijn te verminderen. IJs moet meerdere keren per dag gedurende 15-20 minuten worden toegepast, vooral na activiteiten.
-Fysiotherapie: Oefeningen gericht op het versterken van de quadriceps en hamstrings, evenals rek- en flexibiliteitsoefeningen voor de patellapees, kunnen helpen om de knie te stabiliseren en de spanning op de tibiale tuberositas te verminderen.
-Pijnbestrijding: pijnstillers zoals paracetamol of NSAID’s (zoals ibuprofen) kunnen worden gebruikt om pijn en ontsteking te verminderen.
-Brace of bandage: In sommige gevallen kan een patellabandage of een brace worden aanbevolen om de druk op de tibiale tuberositas te verminderen tijdens activiteiten.

Chirurgische Behandeling
Chirurgische behandeling is zelden nodig bij tibiale apofysitis, aangezien de aandoening meestal goed reageert op conservatieve maatregelen. Chirurgie kan in zeer zeldzame gevallen worden overwogen als de symptomen aanhouden nadat de groei is gestopt, of als er aanhoudende pijn en functionele beperkingen zijn ondanks uitgebreide conservatieve behandeling.

Preventie
Preventieve maatregelen voor tibiale apofysitis richten zich op het verminderen van de belasting van de knie tijdens periodes van snelle groei en het verbeteren van de algehele kniefunctie.

-Geleidelijke opbouw van activiteiten: Het is belangrijk om de intensiteit van fysieke activiteiten geleidelijk te verhogen om overbelasting te voorkomen.
-Regelmatige rust: Voldoende rust tussen intensieve sportactiviteiten is essentieel om overbelasting van de tibiale tuberositas te voorkomen.
-Spierversterking: Oefeningen die gericht zijn op het versterken van de spieren rondom de knie, met name de quadriceps en hamstrings, kunnen helpen om de knie te stabiliseren en de druk op de tibiale tuberositas te verminderen.
-Rekoefeningen: Regelmatige rekoefeningen voor de quadriceps en hamstrings kunnen helpen om de flexibiliteit te verbeteren en spanning op de tibiale tuberositas te verminderen.
-Gebruik van goed schoeisel: Schoenen met goede demping en ondersteuning kunnen helpen om de impact op de knieën te verminderen tijdens sportactiviteiten.

Conclusie
Tibiale apofysitis, ook wel bekend als Osgood-Schlatter, is een overbelastingsblessure die meestal voorkomt bij kinderen en adolescenten tijdens hun groeispurt. De aandoening wordt gekenmerkt door pijn en zwelling aan de voorzijde van het scheenbeen, net onder de knieschijf. De diagnose wordt gesteld op basis van de medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek en soms beeldvorming. Behandeling richt zich op rust, ijs, fysiotherapie en pijnbestrijding. Preventieve maatregelen, zoals het geleidelijk opbouwen van activiteiten, regelmatige rust, spierversterking en het dragen van goed schoeisel, kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van tibiale apofysitis te verminderen.

Bron: Knee Pain and Mobility Impairments: Meniscal and Articular Cartilage Lesions, JOSPT 2010