Artrose knie

Patiëntenhistorie
Artrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening die gekenmerkt wordt door de afbraak van het kraakbeen in de gewrichten, wat leidt tot pijn, stijfheid en functieverlies. Het is de meest voorkomende vorm van artrose en komt vooral voor bij ouderen, hoewel het ook jongere mensen kan treffen, vooral na een gewrichtsblessure of overmatige belasting.

Patiënten met artrose presenteren zich meestal met:
– Gewrichtspijn: De pijn is vaak dof en zeurend en verergert bij inspanning. De pijn kan ’s nachts of na rust ook aanwezig zijn.
– Stijfheid: Vooral na rustperiodes, zoals ’s ochtends bij het opstaan (ochtendstijfheid), die meestal minder dan 30 minuten duurt.
– Beperkte bewegingsvrijheid: Vermindering van het vermogen om het aangetaste gewricht volledig te bewegen, wat dagelijkse activiteiten kan beperken.
– Crepitaties: Een knarsend of knappend geluid of gevoel bij het bewegen van het gewricht.
– Zwelling: Hoewel minder vaak dan bij andere vormen van artritis, kan er zwelling van het gewricht optreden, vooral na intensieve activiteit.
– Gewrichtsvervorming: In gevorderde stadia kan het gewricht vervormen door botuitsteeksels (osteofyten) en kraakbeenverlies.

Risicoprofiel
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van artrose verhogen:

– Leeftijd: De kans op artrose neemt toe met de leeftijd, vooral na de leeftijd van 50 jaar.
– Geslacht: Vrouwen, vooral na de menopauze, hebben een hogere kans op het ontwikkelen van artrose dan mannen.
– Overgewicht: Extra lichaamsgewicht verhoogt de druk op de gewrichten, vooral de knieën, heupen en onderrug, wat kan bijdragen aan kraakbeenslijtage.
– Eerdere gewrichtsblessures: Mensen die eerder een blessure aan een gewricht hebben opgelopen, zoals een meniscusscheur of een voorste kruisbandletsel, hebben een hoger risico op artrose in dat gewricht.
– Beroepsmatige belasting: Beroepen of activiteiten die zware of repetitieve belasting van de gewrichten vereisen, kunnen leiden tot artrose.
– Genetische aanleg: Een familiegeschiedenis van artrose kan het risico op het ontwikkelen van de aandoening verhogen.
– Anatomische afwijkingen: Afwijkingen in de gewrichtsstructuur of de stand van de benen kunnen de kans op artrose verhogen.
– Reumatoïde artritis: Mensen met reumatoïde artritis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van artrose, vooral als gevolg van chronische ontsteking en gewrichtsschade.

Diagnose
De diagnose van artrose wordt meestal gesteld op basis van een combinatie van medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek en beeldvormende technieken.

– Medische geschiedenis: De arts zal vragen naar de aard van de pijn, de duur van de symptomen, eerdere gewrichtsblessures, familiegeschiedenis van artrose, en eventuele risicofactoren zoals overgewicht of beroepsmatige belasting.

– Lichamelijk onderzoek: Tijdens het lichamelijk onderzoek zal de arts de aangetaste gewrichten inspecteren en palperen om tekenen van zwelling, pijn, stijfheid, crepitaties en eventuele vervorming te beoordelen.

– Beeldvorming:
– Röntgenfoto’s: Dit is de standaard beeldvormende techniek om artrose te diagnosticeren. Röntgenfoto’s kunnen gewrichtsversmalling, de aanwezigheid van osteofyten (botuitsteeksels), subchondrale sclerose en botcysten aantonen.
– MRI: In sommige gevallen, vooral bij vroegtijdige of moeilijk te diagnosticeren artrose, kan een MRI worden gebruikt om meer gedetailleerde beelden van het kraakbeen en de zachte weefsels rondom het gewricht te krijgen.

Behandeling
Er is geen genezing voor artrose, maar de behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen, het verbeteren van de gewrichtsfunctie en het vertragen van de progressie van de aandoening.

Conservatieve Behandeling (Niet-chirurgisch)
– Levensstijlaanpassingen:
– Gewichtsverlies: Afvallen kan de belasting op de gewrichten verminderen en pijn verminderen.
– Fysieke activiteit: Regelmatige, lage-impact oefeningen zoals wandelen, zwemmen, en fietsen helpen om de gewrichten soepel te houden en de spieren te versterken.

Medicatie:
– Pijnstillers: Paracetamol of NSAID’s (bijv. ibuprofen) worden vaak gebruikt om pijn te verlichten.
– Topische NSAID’s: Crèmes of gels die direct op het gewricht worden aangebracht, kunnen helpen bij het verlichten van pijn.
– Corticosteroïde-injecties: Injecties met corticosteroïden in het gewricht kunnen tijdelijke verlichting bieden bij ernstige pijn en ontsteking.

– Fysiotherapie:
– Spierversterking: Oefeningen gericht op het versterken van de spieren rond het aangetaste gewricht kunnen helpen om de gewrichtsbelasting te verminderen.
– Mobiliteitsoefeningen: Deze helpen om de flexibiliteit en bewegingsvrijheid van het gewricht te behouden.

Chirurgische Behandeling
Als conservatieve behandelingen niet effectief zijn en de pijn en functiebeperking ernstig zijn, kan chirurgie overwogen worden. Enkele chirurgische opties zijn:

– Artroscopie: In sommige gevallen kan een artroscopische ingreep worden uitgevoerd om los kraakbeen of stukjes bot te verwijderen en het gewricht schoon te maken.
– Osteotomie: Bij jongere patiënten kan een osteotomie worden uitgevoerd om de belasting van het aangetaste deel van het gewricht te verlichten door de botten opnieuw uit te lijnen.
– Gewrichtsvervanging (Arthroplastiek): Dit is de meest voorkomende chirurgische behandeling voor gevorderde artrose, waarbij het beschadigde gewricht wordt vervangen door een prothese. Dit kan een totale knie-, heup- of schoudervervanging zijn.

Preventie
Hoewel artrose niet volledig te voorkomen is, zijn er maatregelen die kunnen helpen om het risico te verminderen of de progressie van de aandoening te vertragen:

– Gezond lichaamsgewicht behouden: Door op een gezond gewicht te blijven, wordt de belasting op de gewrichten verminderd, wat kan helpen om artrose te voorkomen of te vertragen.
-Regelmatige lichaamsbeweging: Lage-impact oefeningen zoals wandelen, zwemmen en fietsen helpen om de gewrichten soepel te houden en de spieren eromheen te versterken.
– Bescherming van de gewrichten: Vermijd overmatige of herhaalde stress op de gewrichten, vooral tijdens fysieke activiteiten of sporten.
– Goede lichaamshouding en techniek: Zorg voor een goede houding tijdens het tillen, staan en zitten om onnodige belasting van de gewrichten te voorkomen.
-Vroegtijdige behandeling van gewrichtsblessures: Tijdige en adequate behandeling van gewrichtsblessures kan helpen om verdere schade en de ontwikkeling van artrose te voorkomen.
– Gezonde voeding: Een dieet rijk aan voedingsstoffen die de bot- en gewrichtsgezondheid ondersteunen, zoals calcium en vitamine D, kan bijdragen aan de algehele gewrichtsgezondheid.

Conclusie
Artrose is een veelvoorkomende, degeneratieve gewrichtsaandoening die vooral ouderen treft en kan leiden tot pijn, stijfheid en functieverlies. De diagnose wordt gesteld op basis van symptomen, lichamelijk onderzoek en beeldvorming zoals röntgenfoto’s. Behandeling richt zich op het verlichten van symptomen en het verbeteren van de gewrichtsfunctie, variërend van conservatieve maatregelen zoals medicatie en fysiotherapie tot chirurgische ingrepen zoals gewrichtsvervanging. Preventieve maatregelen, waaronder gewichtsbeheer, regelmatige lichaamsbeweging en bescherming van de gewrichten, kunnen helpen om het risico op artrose te verminderen of de progressie van de aandoening te vertragen.

Bron: Knee Pain and Mobility Impairments: Meniscal and Articular Cartilage Lesions, JOSPT 2010